Herkesin bildiği üzere Pazartesi günü Astana Zirvesi çerçevesinde üç ülkenin liderleri Ankara'da görüştüler. Görüşme başlıkları elbette önceden bildindiği gibi İdlib, Anayasa komisyonu, Suriye'deki terör örgütlerinin son durumu, göç ve insani yardım gibi konulardı. Az çok sonuçlar tahmin ediliyordu. Yazımı çok uzun tutmadan dün ve bugün gördüğüm bazı önemli yerlere değinmek istiyorum.
Şirin Baba- Gargamel
Bugün Türk medyasını incelediğimde prensiplerim açısından itirazımı not düşmem gerekiyor. İlk olarak durumu okuyamayanların köşesinde insanları bilerek Rusya'yı Şirin Baba ABD'yi Gargamel olarak göstermeleridir. Suudi Arabistan'da petrol rafinelerine olan saldırıdan nasıl ülkemi karlı çıkarırım diye Rus politika yapıcılar, Rus analizciler düşünürken bizim düşünce kuruluşlarımız, analizcilerimiz hala Putin'in Kuran-ı Kerim'den alıntısını böbürlenerek sunuyor veya üçlü zirvede tam mütabakat diye manşetler atılıyor. Mutlaka bir işbirliği var. Prüzlü, kritik yer yer sorunlu, yer yer başarılı bir süreç işliyor ama bu süreçin süslere ihtiyacı yok. Türkiye olarak ne zaman Şirin Baba-Gargamel oyununu, süslemeleri bırakacağız?
Toprak Bütünlüğü
Suriye'nin toprak bütünlüğü konusunda aynı düşünen masada iki ülke bulunmakta. Türkiye ve İran.
Özellikle Golan tepelerinin üzerinde duran bir Rusya duydunuz mu? Rusya, Suriye'nin toprak bütünlüğü konusunda karşısına alabileceği ülkelerin müdehalesinde sesini gür çıkarmaktan çekinmeyen bir ülke. İsrail'i karşısına almak istemeyen Rusya, Golan tepelerini sessizce uzaktan izlerken Suriye'nin kuzeyinde PKK/PYD yapılanmasınada çok ses çıkarmıyor. Fırat'ın Doğusu'nun Esad'ın kontrolünde olması Rusya için yeterli.
İdlib
Konu İdlip olunca İran ve Rusya'nın tutumu artık son derece sertleşmiş durumda. Soçi mutabakatından sonra bölgenin teröristlerinden temizlenmesi gerekirken daha çok arttığını, buna göz yumulmayacağını ve rejimin askeri operasyonlarını destekleyeceğini iki ülkede söyledi. Sanırım günümüz konjokötüründe Rusya Gargamel İran Azman olsaydı 'İnsani Dram' şeklinde medyamız ve analizcilerimiz haberleri manşetten verir, sabaha kadar konuşurlardı. İdlib mütabakatı gereği bölge temizlenmiş olsaydı şimdi Türkiye'nin eli daha güçlü olacaktı.
Anayasa Komisyonu
Uzun süredir üzerinde tartışılan ve anlaşılamayan kişiler yüzünden süreç uzadıkça uzadı. Bölgede yaşayan her kesmin seesini duyurmak adına liste düzenlenmiştir. Tabii ki 100 bin nüfusu olan ile milyon nüfusunun temsiliyet hakkı vardır. Fakat azınlığın çoğunluğa hüküm etmeyeceği bir sonuç çıkmalı. Listenin uzun zaman alması sonucunda yakın olmayacağı anlamına gelir mi? Bence gelir.
Göç&Mülteci
Basın açıklamalarında önemli bir nokta var ki çok üzerinde durulmadı. Ruhani mülteci konusunda ''onların savaş çıkmadan önceki evlerine dönüş yapması gerektiğini'' vurguladı. Vurgularken el hareketleri, mimikleri, cümleleri Türkiye'nin ''mültecileri güvenli bölgeye taşıyalım orda ekip biçsinler'' planının tam karşısında duruyordu.
İkinci bir nokta kendi ülkesinde yıllardır mülteci sorununa parmak basan Humeyni, Türkiye'deki durumun daha şiddetlisini İran'da gördüklerini vurgular gibiydi.
Bu iki önemli noktayı söyledikten sonra ''siyasi hesaplarla mültecilerin geri dönüşünü geçiktirmek bölge ülkelerinin yararına değildir'' cümlesi apaçık Türkiye içindi.
Son olarak; 'Gargamel ve Şirin Baba' oyununu köşeye bırakarak 'Denge Oyununa' dönsek, Suriye'nin PYD&PKK'nın oluşturduğu SDG'yi terör örgütü olarak tanımladığı şu kritik haftada aracılarla veya alt düzeyde değilde üst düzey görüşmelere başlasak, İdlib'te insani krizin önlenmesi için çalışırken terör örgütlerini temizlemek adına operasyonlara katılsak, anayasa komisyonunun çalışmalarını detayları ile inceleyip masada kaybetmesek, cesur olsak ama girerim,düzeltirim, temizlerim diye yukarıdan konuşmasak nasıl olurdu?
